Ik pas niet in het systeem – De Belastingdienst ziet het licht

Dit is de update van maart 2017. Lees wat er hieraan vooraf ging: ‘Ik pas niet in het system (update november 2016)‘.

“Aha, U woont dus in het buitenland…” Ruim drie en half jaar nadat ik officieel werd ‘ontslagen’ uit Nederland, lijkt ook de Belastingdienst eindelijk te hebben geaccepteerd dat ik niet meer in Nederland woon.

Nadat de Gemeente Amstelveen me begin 2013 uitschreef uit mijn eigen koophuis (!) omdat ik te veel reis, volgde een domino-reeks aan uitschrijvingen. Ik verloor mijn stemrecht, pensioenrecht, recht op een uitkering en ik werd uit de ziektekostenverzekering gegooid. Omdat ook mijn eenmanszaak geen adres meer had, werd mijn bedrijf uitgeschreven uit de Kamer van Koophandel en mijn bankrekeningen en telefoonabonnement werden opgezegd wegens gebrek aan KvK nr. Tot Kamervragen aan toe werd bevestigd dat ik volgens de wet niet meer in NL woon omdat ik meer dan acht maanden per jaar in het buitenland ben. (Ik schreef hierover de blog reeks ‘ik pas niet in het systeem’.)

Alleen de Belastingdienst bleef volhouden dat ik gewoon in Nederland woon en dus belasting moest betalen. Geen recht op pensioen of een uitkering, maar er wel voor betalen; dat is toch een beetje gek? Helaas, onze blauwe vrienden bleken hun eigen criteria te hanteren om te beslissen waar iemand fiscaal woonachtig is. Ze delen die criteria niet, dus het is moeilijk om ertegen in beroep te gaan. Drie jaar lang ging ik het gesprek aan. Er vonden vier ontmoetingen plaats, werden talloze brieven en emails uitgewisseld; volop bewijs dat ik ondertussen geen enkele band met Nederland meer heb en leef als een digitale nomade. Ze bleven volhouden ‘U woont gewoon in Nederland’. Ze gingen niet eens in op mijn argumenten en bewijzen en gaven zelf ook geen argumenten; het was om gek van te worden.

Met fiscaal adviseur Ronald Oenema (Virtus Accountancy) op het zoveelste gesprek in Hoofddorp.

Niemand kon me helpen. Talloze adviseurs keken naar mijn situatie, maar geen van hen had ervaring met zo’n ‘case’. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken vroeg me te helpen om een oplossing voor de dit probleem te zoeken voor toekomstige wereldburgers (wat ik natuurlijk graag deed), maar konden mij niet helpen in mijn eigen hopeloze strijd met de Belastingdienst.

De Belastingdienst kon niet accepteren dat ik ‘nergens’ woonde, maar het systeem leek een ‘verhuizing’ wel te begrijpen. Omdat ik de afgelopen jaren veel tijd in Mallorca doorbracht, had ik daar een ‘sociaal leven’ opgebouwd volgens de maatstaven van de Belastingdienst. Ik had er samen met mijn ex een kleine finca (boerderij) gekocht, stond er ingeschreven, had er stemrecht, kon internet en telecomrekeningen overleggen, autoverzekeringen en -reparaties. Ik stuurde screenshots van WhatsApp berichtjes met vriendinnen, mijn yoga groepje, mijn masseuse en klusjesman. Ik stuurde zelfs foto’s van mijn katten en kippen op Mallorca, compleet met hun (vaak hilarische) namen! Zelfs met al deze gegevens bleef de Belastingdienst zeggen ‘U woont gewoon in Nederland’. Ik kon zelfs geen bezwaar maken tegen deze beslissing!

Een paar maanden geleden kwam er ineens een keerpunt. Onze blauwe vrienden hadden een formulier over het hoofd gezien. In Spanje heb je voor alles een NIE nummer nodig: een soort SOFI nummer voor buitenlanders. Het is heel makkelijk om dat te verkrijgen: je gaat een halve dag in een rij staan voor het loket, geeft een lokaal adres op (bijvoorbeeld een airbnb adres; dat wordt niet gecontroleerd), gaat nogmaals in de rij staan om een paar tientjes te betalen en voila, je hebt een NIE nummer. Tijdens een van de gesprekken met de Belastingdienst kwam dat formulier (dat ik dus eerder al had meegestuurd) ineens weer ter sprake. “Aha, u heeft een Spaans fiscaal nummer!” werd er verbaasd opgemerkt. “Dat verandert de situatie!”

En tot mijn verbazing kwam er toen ineens een vaststellingsovereenkomst, waarin werd vastgelegd dat ik drie jaar geleden ben verhuisd naar Mallorca.

Ik kan het bijna niet geloven als ik uiteindelijk de vaststellingsovereenkomst teken. Zou dit het eind van mijn strijd betekenen?

Dat betekent dat ik nu (na drie jaar strijd) officieel niet meer in Nederland woon. Drie jaar nadat ik uit alle systemen werd gegooid is ook de Belastingdienst tot dezelfde conclusie gekomen als de gemeente, KvK, het Ministerie en talloze andere instanties.

Normaal gesproken heb je bewijs nodig dat je ergens ander belasting betaalt, voordat de Nederlandse Belastingdienst je uit hun systeem wil halen. In mijn geval is dat lastig, omdat ik ook in Mallorca niet genoeg maanden verblijf om daar belastingplichtig te zijn. Maar ik heb wel een fiscaal nummer. Uiteindelijk heeft dat kennelijk de doorslag gegeven.

Zou ik nu eindelijk rust krijgen? Of is dit slechts een tijdelijke ‘overwinning’?

To be continued? (ik hoop het niet!)

Disclaimer

Ik heb lang getwijfeld of ik deze post wel moest maken, omdat er natuurlijk altijd een risico aan zit wanneer een (uitzonderings?)situatie publiek wordt. Maar ik ben in alles transparant en ik vond dat ik dit jullie niet mocht onthouden. Vooral omdat zich steeds meer mensen in een vergelijkbare situatie blijken te bevinden.

Let wel: iedere situatie is uniek. Je kunt geen rechten ontlenen aan mijn situatie; je kunt er hopelijk wel van leren. En ook belangrijk: mijn doel was nooit om belasting te ontduiken: ik betaalde gewoon belasting in Nederland, alleen toen ik mijn rechten verloor, vond ik het niet fair om wel aan de verplichtingen te moeten voldoen. Het uiteindelijke resultaat is nu dat ik nergens belasting betaal. Dit is echter een bijwerking van een systeem dat nog geen raad weet met lokatie onafhankelijke ondernemers en wereldburgers. Als belastingontduiking je doel is, kan ik je helaas niet helpen. Als je een weg zoekt in een systeem dat nog niet is ingesteld om de lifestyle van een digital nomad, dan kan mijn verhaal wellicht een leidraad zijn. Ik wens je succes bij jouw ‘zoektocht’.

Correspondentie met de Belastingdienst

De eerste drie jaar heb ik gedetailleerd gedocumenteerd in mijn ‘Handboek voor Wereldburgers’.

De correspondentie met de Belastingdienst vanaf 2014 kun je hier bekijken:

• “Laat ik het nog een keer uitleggen” – 25 maart 2013
• “U heeft banden met Nederland” – reactie Belastingdienst 22 nov 2013
• “Ik zal punt voor punt aantonen dat de door u genoemde punten geen INDICATIE zijn van een leven in Nederland, maar een OVERBLIJFSEL ervan.”– 23 jan 2014
• “U woont fiscaal gewoon in NL. Geen beroep mogelijk” – reactie Belastingdienst 7 maart 2014
• “Waarom moet ik als buitenlander premie volksverzekeringen betalen?” – 9 nov 2015
• “Alle relevante omstandigheden en feiten in aanmerking genomen, blijft ons oordeel dat uw (fiscale) woonplaats in Nederland is gelegen, ook voor de komende jaren.“- 12 nov 2015
• “Ik zal nog 1 keer aantonen dat ik vanaf 2012 in het buitenland woon. Ik hoop dat u de feiten deze keer wel serieus zult nemen” – 25 nov 2015
• Vaststellingsovereenkomst eind 2016

Lees hoe het verder gaat: ‘Ik pas niet in het systeem (update mei 2017)’…