Je manuscript verbeteren: tips en lessen met
inspirerende boek manuscript voorbeelden
Veelgemaakte fouten en praktische tips voor schrijvers die hun boek willen laten groeien
Het inleveren van je manuscript voor een beoordeling is een spannende stap. Je hebt hard gewerkt, je ideeën op papier gezet, en nu komt het moment dat iemand anders er iets van gaat vinden. Zal je verhaal raken? Of mist er nog iets essentieels? Als redacteur en schrijfcoach heb ik (Esther Jacobs) honderden manuscripten beoordeeld en met auteurs samengewerkt. Sommige verhalen grijpen je meteen, andere laten je achter met vragen. Maar één ding hebben ze gemeen: elk manuscript kan groeien.

De meest voorkomende valkuilen en verrassingen
In dit artikel deel ik mijn ervaringen, de meest gemaakte fouten en de lessen die iedere schrijver zou moeten kennen. Benieuwd of jouw boek manuscript klaar is voor de volgende stap? Als je wilt, help ik je met een manuscriptbeoordeling.
1. De onzichtbare auteur: durf jezelf te laten zien
Veel manuscripten voelen alsof de schrijver zichzelf heeft verstopt. De tekst is zakelijk, droog of schoolboek-achtig en mist een persoonlijke touch. Dat is zonde, want juist jouw unieke verhaal en motivatie geven het boek kleur.
Wat motiveerde je om dit boek te schrijven? Welke persoonlijke ervaringen maken dat jij hierover schrijft? Door jezelf zichtbaar te maken, maak je je boek niet alleen boeiender, maar bouw je ook vertrouwen op bij de lezer.
Manuscript voorbeeld: In een manuscript met tips voor verbeteringen aan de grondwet miste ik volledig wie de auteur was. Waarom schreef hij juist hierover? Uiteindelijk bleek de schrijver een deskundige, betrokken burger met verstand van zaken. Toen hij zijn verhaal toevoegde, werd het hele manuscript krachtiger en persoonlijker.
Tip: Wees niet bang om je eigen ervaringen te delen. Laat de lezer voelen wie jij bent en waarom je dit boek hebt geschreven.
2. Onvindbare boeken: titels die niet blijven hangen
Je titel is het visitekaartje van je boek. Het moet nieuwsgierig maken, duidelijk zijn en de juiste zoekwoorden bevatten. Toch kom ik regelmatig manuscripten tegen met vage, lange of nietszeggende titels. Geen ondertitel? Dan maak je het jezelf nog moeilijker om gevonden te worden.
Voorbeeld: Een auteur had een boek geschreven over het vinden van balans tussen werk en privé. Zijn titel? Tijd voor verandering. Op zich mooi, maar waar gaat het over? Een goede ondertitel had het boek gered: Zo creëer je rust in een druk leven.
Tip: Vraag ChatGPT om SEO vriendelijke titel en ondertitel suggesties en test deze in Google en op een paar mensen in je doelgroep. Begrijpen zij meteen waar het boek over gaat?
3. Achterflap: jouw mini verkooppraatje
De achterflap van jouw boek is misschien wel de belangrijkste pagina van je hele boek. Dit is waar potentiële lezers beslissen of ze jouw boek kopen, en waar uitgevers en journalisten bepalen of ze verder lezen. Toch ontbreekt die vaak in manuscripten, of is het een droge samenvatting.
Veelgemaakte fout: Auteurs schrijven een samenvatting waarin ze vertellen wat er in het boek staat. Wat de lezer echt wil weten, is: wat heb ik hieraan? Bij fictie wil de lezer meteen in het verhaal gezogen worden.
Tip: Maak je achterflap intrigerend. Stel een vraag die de kern van je verhaal raakt, zoals: “Wat doe je als het verleden je grootste vijand wordt?” Denk aan je achterflap als een elevator pitch. Vertel in een paar zinnen waar je boek over gaat, voor wie het is en wat het oplevert.
4. Zelfgemaakte covers: je boek verdient beter
We hebben het allemaal weleens gezien: een zelfgemaakte boek cover die amateuristisch oogt. Natuurlijk helpt het om zelf na te denken over wat je wilt uitstralen met je boek, maar laat het uiteindelijke ontwerp aan een professional over. De cover is het eerste dat mensen zien en het bepaalt in een fractie van een seconde of iemand verder kijkt. Bedenk dat de meeste potentiële lezers jouw boekomslag online niet groter dan een thumbnail zien, dus houdt het simpel en duidelijk in één oogopslag.
Tip: Zorg dat je titel groot en duidelijk is. Houd het beeld simpel en krachtig. Kies een ontwerper met ervaring in boekcovers.
5. Het juiste tempo: te snel of juist te langzaam
Sommige auteurs willen zo graag alles vertellen dat ze in razend tempo door hun verhaal vliegen. Andere schrijvers verliezen zichzelf in details, waardoor de lezer afdwaalt. Het juiste tempo is cruciaal voor de leeservaring.
Voorbeeld: Een inspirerende vrouw schreef een prachtig boek over persoonlijke ontwikkeling, maar ging soms zo snel dat ik als lezer geen tijd had om haar te volgen. Toen ze iets beter beschreef wat er op bepaalde momenten in haar omging, kwam het verhaal tot leven.
Tip: Neem de tijd om belangrijke momenten uit te werken. Show, don’t tell. Gebruik beschrijvingen van geuren, geluiden en gevoelens om de lezer mee te nemen.
6. Voor wie schrijf je eigenlijk?
Veel manuscripten worstelen met de vraag: wie is de doelgroep? Is het boek voor professionals, of juist voor een breder publiek? Als je een breed publiek wilt bereiken, pas je taalgebruik daar dan ook op aan.
Veelgemaakte fout: Academische schrijfstijl. Interessant voor experts, maar te ingewikkeld voor de gemiddelde lezer.
Tip: Schrijf alsof je het aan een vriend(in) uitlegt. Gebruik voorbeelden en eenvoudige taal om je boodschap helder te maken.
7. Feedback: leer ervan, groei ermee
Vraag je je omgeving wat ze van je boek vinden, dan zullen de meesten je de hemel in prijzen. Drie vragen die je aan non-fictie proeflezers kunt stellen om betere feedback te krijgen:
- Welke stukken vond je goed?
- Bij welke stukken viel je in slaap?
- Wat miste je?
Voor fictie kun je vragen welke personages het meest aanspraken, of ze verrast werden door het plot en waar ze eventueel afhaakten.
Het ontvangen van professionele feedback is spannend, maar juist een kans om je manuscript te verbeteren.
Tip: Neem feedback niet persoonlijk, maar als middel om je boek te laten groeien. Begin met de grote punten, zoals titel, achterflap, inleiding en structuur. Begeleid je lezers goed het boek in, dan volgt de rest vanzelf.
8. Integreer je boek met je business
Een boek kan meer zijn dan alleen een boek. Het kan ook een tool zijn om jezelf en je werk te promoten. Doe dit pas nadat je je toegevoegde waarde hebt geleverd, dus niet al in je inleiding of in ieder hoofdstuk. Denk aan QR codes in je boek die naar extra materiaal op je website leiden in ruil voor een e-mailadres, of een laatste hoofdstuk waarin je subtiel je andere diensten noemt.
Voorbeeld: Ik adviseer auteurs van non-fictie boeken vaak om in het laatste hoofdstuk een lijst toe te voegen met tien veelgemaakte fouten en hoe ze te voorkomen. Dit betrekt lezers én helpt klanten te werven. Daarna kun je een logische overgang maken naar: ‘hulp nodig?’ Waar je jouw diensten aan kunt bieden.
Tip: Gebruik je boek slim. Maak het niet alleen een eindproduct, maar een onderdeel van het grotere geheel.
Een inspirerend manuscript voorbeeld om van te leren
Een sterk manuscript voorbeeld laat zien hoe structuur, toon en doelgroep samenkomen. Of het nu gaat om fictie of non-fictie: begin met een heldere opbouw, gebruik een sterke introductie en eindig met een afsluiting die blijft hangen. Als je twijfelt, zoek dan in jouw genre een boek manuscript dat je bewondert en analyseer wat daarin goed werkt.
Hulp nodig bij jouw manuscript?
Schrijven is een reis, geen eindbestemming. Een manuscriptbeoordeling kan confronterend zijn, maar vooral waardevol: je ontdekt precies waar je verhaal al sterk is en waar nog winst te behalen valt. Als ervaren auteur, redacteur en schrijfcoach heb ik honderden manuscripten gelezen en voorzien van praktische, eerlijke feedback. Daarnaast kijk ik ook vanuit het perspectief van journalist en uitgever naar jouw boek en geef je tios hoe je hun aandacht kunt vangen en vasthouden.
Met aandacht voor veelgemaakte fouten zoals de onzichtbare auteur, een vage titel of een rommelige structuur help ik je om je verhaal te verfijnen. Ik zorg voor meer structuur en kracht in je verhaal. Zo krijgt jouw boek de beste kans om lezers écht te raken.
Ben jij klaar om de volgende stap te zetten?
Laat mij jouw manuscript beoordelen en ontdek met gerichte tips en adviezen hoe je jouw verhaal naar een hoger niveau tilt. Het verhaal zit in jou. Samen maken we het zichtbaar.
*Esther schreef dit artikel origineel voor Schrijven Magazine, waar het in 2024 werd gepubliceerd.
Esther AI will answer your questions
I have trained these GPTs with my knowledge so that you can taste the ‘magic’ I bring to the one-on-one coaching sessions with my clients Try it in any language.
Digital delegation workshop
Doe je alles nog zelf?
Ontdek de kracht van medewerkers op afstand, virtuele teams en AI tools zoals ChatGPT om je te ondersteunen, je bedrijf te helpen runnen en laten groeien.
- Opname van de live workshop over werken met ChatGPT
- Een document met voorbeeld prompts.
- Opname van de live workshop over een VA inhuren en remote teams
- Het Digital Delegation boek
- Voorbeeld job ads, test assignments en veel veel meer
Hiermee kan iedere bedrijfseigenaar, consultant, schrijver, coach en online ondernemer de hulp krijgen die ze nodig hebben, tegen een prijs die je je kunt veroorloven.