Hoe een boek schrijven met ChatGPT

Tips, trucs & voorbeelden hoe je ChatGPT kunt gebruiken voor brainstorms, marketing en (schrijf)projecten.

Waarschijnlijk heb je er al over gehoord, misschien heb je het zelfs al een beetje uitgeprobeerd; wist je dat ChatGPT een ware game-changer kan zijn bij het schrijven, editen en promoten van je boek?

Ik kan niet onder woorden brengen hoe enthousiast ik ben over ChatGPT en alle ontwikkelingen die daarmee samenhangen. Ik ben absoluut geen ‘techie’, maar sinds een vriend me een paar maanden geleden in 5 minuten uitlegde hoe het werkt, is iedere dag een ontdekkingsreis. Aan iedereen die ik coach of ontmoet geef ik iets van die kennis door en zelf leer ik weer van andere ondernemers.

Met behulp van ChatGPT jouw verhaal of boek schrijven? Mijn tips…

Hierbij mijn speciale tips voor schrijvers. Of je nu een thriller schrijft, een roman, een kinderboek, gedichtenbundel of een non-fictieboek, de nieuwe AI tools kunnen een krachtig hulpmiddel zijn. Tenminste, als je weet hoe je ze moet gebruiken. In dit artikel vind je 20 voorbeelden en praktische tips en prompts die je kunt gebruiken voor het schrijven van teksten be behulp van ChatGPT.

Wat is ChatGPT?

ChatGPT is geavanceerd taalmodel, met een IQ van 155. Als je bedenkt dat Einstein een IQ van 160 had, dan begrijp je dat dit zoveel meer is dan een chatbot en dat ChatGPT je kan helpen bij diverse aspecten van het schrijfproces. Maar laten we één ding duidelijk maken: het is geen magische toverstaf. Net als elke andere tool vereist het enige kennis en vaardigheid om het optimaal te gebruiken.

Hoe schrijf je een boek met ChatGPT?

Een verhaal of boek laten schrijven met ChatGPT begint met een goede prompt. Een goede prompt (instructie of vraag) is belangrijk voor ChatGPT en andere AI hulpmiddelen. Veel ondernemers hebben één keer iets geprobeerd, waren niet tevreden over het resultaat en hebben het daarom soort van opgegeven. Zonde! Want de kracht zit juist in het geven van feedback. Je kunt echt een gesprek aangaan met ChatGPT. En het mooie is, als hij één keer iets leert, vergeet hij het nooit meer!

De effectiviteit van ChatGPT hangt sterk af van de prompts (opdrachten / vragen) die je geeft. Wees zo specifiek mogelijk. Een vage prompt als “edit dit hoofdstuk” kan resulteren in een tekst die je eigen stem en stijl verliest. Een betere aanpak? Gebruik een prompt als: “Kun je dit hoofdstuk van mijn boek editen, terwijl je dicht bij de originele toon blijft? Je mag dingen verplaatsen, maar laat geen delen van het verhaal weg zonder dit eerst met mij te overleggen.” Je kunt zelfs achteraf in ‘discussie’ gaan met ChatGPT, door vragen te stellen als “waarom heb je dit verplaatst?” of “ik mis dit voorbeeld, waarom heb je dat weggelaten?” waardoor je echt goede feedback krijgt en hij je stuk kan aanpassen naar jouw wensen.

Eenvoudig twee versies maken

Stel, je twijfelt tussen het schrijven in de tegenwoordige of verleden tijd. Of tussen een 1e en 3e persoonsverteller. ChatGPT kan je helpen door een van je hoofdstukken of scènes in beide stijlen te (her)schrijven. Zo kun je gemakkelijker bepalen welke stijl het beste bij je verhaal past. Als je dit zelf zou doen, kost het je tijd, concentratie en energie, met ChatGPT kost het je letterlijk 30 seconden en gebeurt het foutloos, zodat jij je kunt concentreren op het maken van de juiste keuze.

Vind inconsistenties

ChatGPT kan je ook helpen bij het vinden van inconsistenties in je verhaal. Een goed geformuleerde prompt zoals “Identificeer inconsistenties in het volgende hoofdstuk met betrekking tot de karakterontwikkeling” kan je op het juiste spoor zetten.

Leer ChatGPT jouw schrijfstijl

Je kunt ChatGPT zelfs trainen om je eigen schrijfstijl te leren. Voer een tekstfragment in dat representatief is voor jouw stijl en gebruik een prompt als: “Analyseer de onderstaande tekst op stijl, stem en toon. Creëer een prompt om een nieuwe alinea in dezelfde stijl, stem en toon te schrijven.”

20 manieren om ChatGPT te gebruiken

ChatGPT is geen vervanging voor je eigen creativiteit en inzicht, maar een tool die je kan helpen jouw eigen ideeën beter te maken. Nu je de basisprincipes kent, laten we eens kijken naar 20 concrete manieren waarop je ChatGPT kunt gebruiken om je schrijfproces sneller en efficiënter te maken:

Kans of bedreiging?

Zoals je ziet, biedt ChatGPT een scala aan mogelijkheden voor schrijvers die bereid zijn om deze nieuwe technologie te omarmen. Maar laten we ook de andere kant van de medaille niet vergeten.

Het gezegde “If it’s free, YOU are the product” is hier zeker van toepassing. Bij gratis diensten, zoals Facebook, Whatsapp en de gratis versie van ChatGPT, ben jíj het product. Jouw data kunnen worden gebruikt of zelfs verkocht door de bedrijven achter deze services. Wees dus bewust van welke informatie je deelt en weeg af of de voordelen opwegen tegen wat je (misschien onbewust) weggeeft.

In Hollywood hebben scriptschrijvers maandenlang gestaakt uit vrees dat AI hun creatieve werk zou overnemen. Ze waarschuwen: “Zonder goede afspraken, zouden filmstudio’s onze scripts kunnen gebruiken om nieuwe content te genereren via taalmodellen.”

Ook in Nederland maken leraren zich zorgen. Ze zien een toename van door AI gegenereerde werkstukken en vrezen dat dit de creativiteit en het kritisch denkvermogen van jongeren aantast. Dat scholieren zelf hun teksten schrijven, is volgens de Nijmeegse leraar Nederlands Furkan Sogut “belangrijk om te kunnen toetsen of leerlingen de taal goed beheersen.”

Dus ja, er zijn terechte zorgen. Dus laten we deze technologie op een verantwoorde manier gebruiken. Ik zou zeggen: beschouw ChatGPT als een kans om je creativiteit te vergroten en je schrijfproces te stroomlijnen. Het is een tool die je kunt inzetten om je eigen unieke stem te versterken, niet om deze te vervangen.

*Dit artikel verscheen op 1 december 2023 in Schrijven Magazine.

Meer ChatGPT tips voor je boek, je business en je dagelijks leven?

In de engelse versie van deze blog vind je nog meer tips. Ik organiseer ook een live online workshop waarin ik je de nieuwste mogelijkheden en praktische tips & tricks laat zien plus je vragen beantwoord. Zodra je je inschrijft voor de ‘Digital Delegation’ workshop, ontvang je een aantal videos waar je direct mee aan de slag kunt. Tijdens de live online workshop beantwoord ik dan eventuele overgebleven vragen en help iedere deelnemer een stapje verder.