Mag je AI inzetten als ghostwriter of marketingassistent?

Moet je ChatGPT als bron vermelden?

Onlangs werd ik gevraagd in een internationaal panel over AI en ethiek voor schrijvers. Wat me opviel? De toon van de discussie was voorzichtig en soms ronduit angstig. Alsof AI vooral iets is om bang voor te zijn. Begrijpelijk, want het is nieuw en de ontwikkelingen gaan snel. Maar ik zie juist vooral kansen.

In plaats van te focussen op risico’s en beperkingen, pleit ik voor nieuwsgierigheid, verantwoordelijkheid en vooral: eigen regie. AI is geen vervanger van menselijk talent, maar een verlengstuk. Net als een goede redacteur, sparringpartner of copywriter die je werk naar een hoger niveau kan tillen. Mits jij degene bent die bepaalt wat er wel en niet in komt.

Moet je vermelden dat je AI hebt gebruikt bij het schrijven van een artikel?

Een belangrijk discussiepunt is of we verplicht moeten worden om te melden als we ChatGPT of een andere AI hebben gebruikt bij het schrijven van een tekst. Een logische vraag, maar wat mij betreft ook een symptoom van de kramp waar velen nog in zitten.
We leven in een tijd waarin niemand alles meer zelf doet. Je gebruikt Google. Je vraagt een collega om feedback. Je laat een tekst redigeren. Of je schakelt een copywriter of marketingbureau in. Vermeld je dat? Nee. Waarom zou je het dan wel moeten zeggen als AI je heeft geholpen?
De échte vraag is: wie heeft de regie? Heb jij zelf bedacht wat je wilde zeggen? Heb jij de invalshoek gekozen? Heb je gekozen wat je wel en niet overneemt? Snap je wat er staat, en past het bij jou? Dan heb je niets te verbergen.
Maar als je algemene opdrachten geeft als ‘schrijf iets over onderwerp X’ of klakkeloos overneemt wat AI uitspuugt, zonder aanpassing of reflectie, dan ben je niet aan het creëren, maar aan het kopiëren. En dat was altijd al not done, tenzij je er een duidelijke bronvermelding bij zette.

AI als verlengstuk van je creativiteit

Vroeger schreef ik boeken helemaal zelf: uren interviewen, puzzelen met structuur, herschrijven. Nu werk ik samen met ChatGPT, niet als schrijver, maar als slimme assistent. Het zet mijn gesproken input om in tekst, doet suggesties, helpt structureren en voorkomt herhaling, net zoals een redacteur of sparringpartner dat zou doen. Ook bij ghostwriting en manuscriptanalyses versnelt het mijn proces zonder aan kwaliteit in te boeten. Mits ik op basis van mijn kennis, jarenlange ervaring en scherpe blik de juiste input geef, wordt het resultaat supergoed, origineel én snel. Laat ik AI los zonder sturing, krijg ik iets middelmatigs terug. Goed genoeg voor sommigen, maar niet voor mij.
Dat werkt ook perfect voor social media. Wanneer ik iets meemaak dat ik wil delen, pak ik mijn telefoon en spreek het direct in op de ChatGPT-app. Met zo’n voice prompt breng ik meteen sfeer, context en emotie over. Ik zeg bijvoorbeeld: “Ik sta hier nu op een luchthaven, mijn vlucht is gecanceld, maar ik realiseer me net iets belangrijks…” Vervolgens vraag ik: “Maak hier een post van in mijn tone of voice en leg de nadruk op het inzicht.” Het resultaat is vaak beter dan wat ik zelf zou schrijven. Omdat het míjn gedachte is, mijn verhaal, en AI het nog helderder, scherper en sneller formuleert, in mijn tone of voice.

Wanneer is het niet meer jouw werk?

Mijn richtlijn: als jij zélf de richting bepaalt, de inhoud begrijpt en bewust kiest wat je wel en niet gebruikt, dan hoef je niets te vermelden. Dan is het net als met andere hulpmiddelen. Maar als je een algemene tekst laat genereren en letterlijk publiceert zonder aanpassingen of controle, dan is vermelden wél op zijn plaats. Niet omdat het moet van een regel, maar omdat het anders wordt gezien als jouw werk.

Stel jezelf deze vijf vragen als je AI inzet:

Begin met een goede prompt, inclusief wat je wilt bereiken, hoe je dit zelf zou aanpakken, en de voorwaarden waar de output aan moet voldoen.
Gebruik deze vragen om de output te beoordelen:

• Begrijp ik wat er staat?
• Klopt het inhoudelijk?
• Heb ik zelf de structuur, richting en toon bepaald?
• Heb ik iets toegevoegd wat AI niet zelf had kunnen bedenken?
• Voelt dit als ‘mijn werk’?

Als je deze vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden, zit je goed. Zo niet, dan is het tijd om zelf weer even het stuur over te nemen.

Conclusie: werk mét AI, maar blijf zelf denken

AI is geen bedreiging, maar een versneller. Mits je weet wat je doet. Zie het als een tool, geen shortcut. Creativiteit draait niet om wie het snelst schrijft, maar om wie het meest betekenisvol deelt. Laat AI voor je werken, maar vergeet nooit wie er aan het roer staat: jij.
PS. Deze column is niet geschreven door ChatGPT. Maar ik heb er wél mee gespard 😉

Deze column verscheen in april 2025 op Intermediair.nl. Bekijk al Esther’s maandelijkse columns met AI tips.