Ik ben net terug van een maand zeilen in de Cariben. Heerlijk, die vrijheid die je hebt op een zeilboot. Het is net een mini-wereld: je hebt je eigen huis bij je, met alles wat je nodig hebt en je leeft heel dicht bij de natuur. Steeds als ik net van een boot af kom en weer de ‘bewoonde wereld’ in stap, valt het me op hoe anders we omgaan met de beschikbare middelen, zoals water, gas en elektriciteit. Op een boot ben je je heel bewust dat de voorraden beperkt zijn. Omdat het bovendien steeds een heel gedoe is om de watertanks te vullen, nieuw gas te halen en de accu op te laden, ben je veel zuiniger met alles. Je laat niet onnodig de kraan lopen, douchet veel korter en laat niet zomaar het licht aan. En ik moet zeggen dat het prima leven is zo en zeker niet primitief. Hoewel we weten dat de voorraad zoet water, elektriciteit en gas op de hele wereld beperkt is, gaan we daar niet zo bewust mee om als op een boot. Misschien wel omdat het zo makkelijk te krijgen is en je niet echt voelt dat het op raakt. Experts hebben berekend dat we nog maar voor zo’n 40 jaar olie hebben, bijvoorbeeld. Toch is in de USA benzine goedkoper dan mineraalwater. Waarom wordt iets dat schaars is gesubsidieerd? Is kernenergie misschien een optie als vervanging? Helaas, er is nog maar voor 30-60 jaar uranium op aarde om die centrales draaiende te houden. En bovendien denk ik dat de ramp in Japan kernenergie zogezegd even ‘op een lager pitje’ heeft gezet. Wat me trouwens aan die reportages op tv opviel, is dat in heel Japan mensen nu zuiniger met energie zijn, omdat ze weten dat door het uitvallen van de kerncentrales er energie te kort is voor de wederopbouw. Dus als ze zich bewust zijn van de schaarste en/of noodzaak, dan komen mensen wel ineens in actie en is van alles mogelijk. Interessant! Misschien is dit een goed moment om naar andere alternatieven voor energie te kijken. Ik verbaas me er op de boot steeds over hoe makkelijk je je eigen energie genereert met een klein windmolentje en een zonnepaneel. En het mooie is; zon en wind gaan nooit `op`! Tegenstanders van `renewable energy` beweren dat het te zwaar gesubsidieerd wordt. In mijn ogen is subsidie in dit geval overigens juist WEL nuttig… Bijna niemand weet echter dat het verbruik van fossiele energie zoals aardolie in Nederland met 7,5 miljard euro per jaar door de overheid gesubsidieerd wordt? Ik wist het ook niet, maar kennelijk krijgen bedrijven die grootverbruikers van energie zijn, korting! Ook hoeven luchtvaart en scheepvaart geen accijns te betalen op brandstoffen zoals kerosine en diesel*. Is dat niet krom? En bovendien wordt geen rekening gehouden met de kosten van afvalproducten en vervuiling. Op deze manier wordt niet het principe ‘de vervuiler betaalt’ gehanteerd, maar zelfs ‘de vervuiler wordt beloond!’ Gelukkig zijn er bedrijven die het heft in eigen hand nemen. In 1994 besloot de eigenaar van internationale tapijtfabrikant Interface om zijn bedrijf milieu neutraal te maken. Een van de meest vervuilende industrieën opereert nu energieneutraal en recycled bijna alles. Omdat de klanten dat enorm blijken te waarderen, maken ze ondanks zware investeringen nu zelfs meer winst! Kijk eens heel bewust naar je eigen verbruik van schaarse middelen. Valt daar iets te besparen? Als bedrijf kun je echt een impact maken. Stel dat je 10% kunt besparen; dat scheelt zowel in kosten als voor het milieu. Als je daarnaast je medewerkers kunt motiveren om ook thuis wat beter na te denken voor ze de kraan open zetten, dan kunnen we in dit geval blij zijn als deze zogenaamde  ‘olievlek’ zich uitbreidt en verspreid. Deze column wordt binnenkort uitgezonden in het programma ‘Goede Zaken’ op Amsterdam FM. —————————————————————————————————— * De directe productiesteun in het Europese landbouwbeleid is een voorbeeld van zo’n perverse subsidie. Deze wordt langzaam maar zeker afgebouwd en er komt meer oog voor natuur en milieu (onder andere via agrarisch natuurbeheer en cross compliance). Andere voorbeelden zijn de bestaande accijnskortingen voor rode diesel, het degressieve tarief voor de energiebelastingen, de vrijstelling voor kerosineaccijnzen voor de luchtvaart, vrijstellingen voor accijnzen op stookolie en diesel voor de scheepvaart, en een verlaagd btw-tarief voor vlees en sierteeltproducten. Deze instrumenten leiden tot de prikkel om meer milieubelastend te produceren of te consumeren. (Uit het TEEB report -The Economy of Ecosystems and Biodiversity: De betekenis van TEEB voor Nederland. Discussienotitie voor de Taskforce Biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen 30-3-2010 (Planbureau voor de Leefomgeving).