Wereldburgers

Voor mijn nieuwe boek het Handboek voor Wereldburgers ben ik interessante mensen aan het interviewen. Lees hier alvast een aantal verhalen:

Andre Gussekloo

Woont en werkt met zijn Spaanse vriendin en kat vanuit diverse plekken in Thailand

Belemmeringen?

Alle regeltjes rondom reizen met een huisdier hadden een reden kunnen zijn om er niet aan te beginnen. Maar we zijn op onderzoek gegaan en het bleek niet zo lastig te zijn als we oorspronkelijk dachten. Je moet gewoon op tijd beginnen met de aanvragen, stempels, inentingen etc. En je luchtvaartmaatschappij goed uitzoeken. Bij Aeroflot bleek onze kat gewoon als handbagage mee te mogen van Spanje naar Thailand… Reizen met een kat betekent dat je niet ‘wild gaat backpacken’, maar dat je wat langer op 1 plek blijft. Misschien wel vergelijkbaar met reizen met kinderen? We komen in Azië ook veel reizende stellen met kinderen tot een bepaalde leeftijd tegen. Dan zijn die kids ineens leerplichtig. Sommigen gaan dan terug naar Nederland, anderen geven hun kinderen onderweg ‘thuis scholing’ en weer anderen kiezen ervoor om zich ergens wat langer te settelen, zodat de kinderen naar school kunnen. Ik ontmoette onlangs een Nederlands stel, dat op reis zwanger was geworden. Ik dacht: dat is game over, die gaan terug naar Nederland. Maar ze besloten dat het krijgen van een kind juist een goed moment was om wat langer weg te blijven. “Als we terug naar Nederland zouden gaan, zouden we een baan erbij moeten zoeken. Hier kunnen we van veel minder geld leven” was hun redenering. Ik vind het wel stoer dat ze nu hier hun kind gaan krijgen en verder reizen.

Je eigen weg zoeken

Na mijn middelbare school ben ik een jaar met een rugzak door Australië gaan reizen. Dat heeft me een beetje wakker geschud. Toen ik terugkwam in NL wist ik niet wat ik wilde gaan doen. Het enige dat ik leuk vond was reizen. Dus ging ik toerisme studeren in Breda. Mijn stage liep ik op de exotische Salomonseilanden. Daarna kon ik geen rust meer vinden. Ik ging nog wel een beetje werken, maar kon mijn draai in NL niet meer vinden. Op een van mijn reisjes ontmoette ik mijn Spaanse vriendin. Al snel ging ik voor een soort stage van 6 maanden naar Spanje. Niet zozeer met de bedoeling om daar te gaan wonen, maar ik zag het wel als het begin van een groot avontuur.

Lees verder

En dat duurt tot vandaag de dag nog voort. Na dat half jaar gingen we samen naar Manchester om daar wat ‘harde ponden’ te verdienen. Vervolgens gingen we niet terug naar Madrid (wat haar vrienden en familie eigenlijk verwachtten), maar naar de Canarische eilanden. Als SEO tekstschrijver deed ik free-lance werk voor Nederlandse klanten. Maar stiekem wilde ik nog mobieler zijn. Ik droomde van Thailand. Maar ik kende niemand die zo leefde en van de mensen om je heen ondervind je toch vaak weerstand en onbegrip. Daarom besloot ik mensen te gaan interviewen die al zo’n internationaal leven leidden. Ik schreef er een e-book over. Zo ontstond de website werkenvanuithetbuitenland.nl. Gaandeweg voelde de levensstijl waar ik van droomde minder onmogelijk dan het eerst leek. En op een dag was het zover. Samen met geadopteerde poes Lima vlogen we naar Thailand, waar we nu een tijdje wonen. Wie weet willen we over een tijdje naar Zuid Amerika. We kunnen overal vandaan werken en houden van de inspiratie van een nieuwe omgeving, nieuwe mensen, anders eten etc. We zijn veel productiever omdat we geen sociale verplichtingen hebben. We kunnen ons makkelijker concentreren, misschien ook wel omdat we de taal niet spreken. Al met al is het gewoon inspirerend om in HET buitenland te zijn.

Reizende beroepen

Ik ontmoet veel anderen die ook zo leven. Vaak zijn het internet ondernemers, maar ik zie ook veel leraren die rondreizen door Azië en dat soms tientallen jaren volhouden, mensen die een bar openen, ondernemers die een startup opzetten in een inspirerende omgeving, mensen zie voor hun beroep grote jachten overvaren etc.

Nadelen van een reizend bestaan

Een nadeel van in het buitenland wonen: je bent zo ver van vrienden en familie. En je moet steeds weer een nieuw ‘basiskamp’ opzetten, de weg weer leren kennen, nieuwe mensen ontmoeten etc. Een ander nadeel is dat je je verzekering (ik heb een internationale reisverzekering, voor ongevallen, wettelijke verplichtingen etc.) zelf moet regelen. Zolang alles goed gaat, is het fantastisch. Als er echter iets fout gaat, loop je tegen problemen op. Zo kreeg ik onlangs een bericht van Paypal. Als je meer dan €2.500 via Paypal verdient, dan moeten ze kennelijk een adresbewijs hebben, dat niet ouder dan 3 maanden is. Mijn bedrijf staat in Spanje geregistreerd, maar ik heb er geen mobiele telefoon meer, waarvan de rekening bijvoorbeeld als adresbewijs gebruikt kan worden. Even wist ik niet wat te doen. Uiteindelijk bleek een print van mijn Spaanse internetbankrekening gelukkig voldoende bewijs te zijn. Wat wat moet je zonder Paypal? Ook mijn reisverzekering wilde een woonadres hebben. Ik heb ons oude adres op Gran Canaria opgegeven. Maar als ik ziek word, wil ik eigenlijk helemaal niet gerepatrieerd worden naar Gran Canaria. Dan zou ik juist naar Nederland willen, waar mijn familie is. Het is verbazend hoe vaak je ergens een adres in moet vullen. Ik moet dan altijd nadenken: waarom wil deze partij mijn adres weten? Gaan ze me iets opsturen? Willen ze dat ik belasting ga betalen? Etc. Op basis van de reden vul ik dan een adres in, bijvoorbeeld het adres van mijn ouders in NL, ons oude adres in Spanje of ons huidige adres in Thailand.

Belasting

Waar ik ingeschreven sta? Nog steeds in Spanje denk ik, hoewel ik er al acht maanden weg ben. Ik moet me dus nodig uitschrijven en dat ga ik binnenkort doen. Daarna ben ik dus officieel een zwerver. Ik leef niet bewust buiten het systeem. Het was nooit mijn motief om eruit te stappen. Ik ging mijn dromen achterna en die voerden me over de hele wereld. Dan ga je nadenken: Ik woon nu in Thailand. Mijn bedrijfje staat nog ingeschreven in Spanje. Als SEO tekstschrijver doe ik veel free-lance werk voor Nederlandse klanten, maar ik verkoop via Amazon.com ook e-books in de USA en elders en via een aparte site verkoop in internationaal bladmuziek. Moet ik dan belasting betalen? Waarom? En zo ja; waar? Mijn leven is echt internationaal, maar er zal toch vast adres op mijn facturen moeten staan. Daarom denk ik erover om een offshore bedrijfje op te zetten. Voordat ik dat doe, neem ik een fiscaal adviseur in de arm om mijn opties te bekijken. Meer over Andre Gussekloo

Jacob Gelt Dekker

Oud-ondernemer en ‘persona non grata’ Jacob Gelt Dekker woont officieel op Curaçao, maar verdeelt zijn tijd tussen zijn huizen in Key West (Florida), New York, Amsterdam en Curaçao en brengt de laatste tijd ook regelmatig tijd door in Zuid Afrika en de voormalige Oostblok landen.

The world is my playground

Ik reis zo’n 9 maanden per jaar. In het weekend ben ik vaak in de USA. Door de week op Curaçao. Omdat dit allemaal in dezelfde tijdzone zit, voelt het als 1 plek, niet als 3 verschillende lokaties. In de afgelopen 6 maanden ben ik zo’n 10 keer op een neer naar Europa gevlogen. Ik ben gefascineerd door de ontwikkelingen achter wat vroeger ‘het ijzeren gordijn’ heettte. Ik kwam daar al als student vertegenwoordiger van de Verenigde naties en ken ondertussen best wat mensen, ook in hoge posities. Ik kijk mijn ogen uit… Ook ben ik verbonden aan de universiteit van Kaapstad, waar ik ca. 6 weken per jaar verblijf.

Wereldburger

Ik vertrok zo’n 30 jaar geleden uit Nederland. Ik heb een tijd in Hong Kong en China gewoond, maar ook in Egypte. Ik ben op zoveel plekken geweest… Ik heb een tijd in Hong Kong ingeschreven gestaan. Ik heb ook een speciaal visum voor de USA, dat heeft ‘extended relation’ en dat betekent dat ik 182 dagen per jaar daar mag verblijven in plaats van de normale limiet van 90 dagen. Maar zo vaak ben ik er niet hoor. Ik sta nu ingeschreven op Curaçao. Waarom ik me heb laten inschrijven? Omdat het anders zo lastig is als je doodgaat! Haha! Nee, echt: als je nergens staat ingeschreven, kan je ook niet worden uitgeschreven en dat geeft allemaal administratieve problemen, zeker als er een nalatenschap is. Dat merk ik ook in de praktijk: ik probeer al jaren een Curaçaos huisje te kopen, waarvan de eigenaar is overleden toen hij op een vals social security nummer in de USA verbleef. Omdat hij onder die naam als overleden is opgegeven, kan de regering in Curaçao hem onder zijn eigen naam niet doodverklaren. Pas nu, vele decennia later, nu hij 120 zou zijn geweest als hij nog had geleefd, gaat de rechter eindelijk beslissen of ze een uitzondering kunnen maken en hem uiteindelijk als overleden kunnen registreren, zodat zijn erven zijn huis kunnen verkopen.

Belasting

Lees verder

Ik ben fiscaal gevestigd op Curaçao en betaal dus in Curaçao belasting. Nu is de pensionado regeling 10%, maar ik zit nog in de oude regeling en betaal slechts 5% over mijn wereldinkomen, met een maximum van $50.000. Toen ik mijn bedrijven verkocht, en een groot bedrag verdiende, woonde ik al buiten Nederland. In Nederland hoef ik alleen te betalen over het vruchtgebruik van mijn huis aan de Herengracht, wat in een monument stichting is ondergebracht. Als ik daar verblijf, dan betaal ik ervoor.

Registratie en paspoort weetjes

Je hoeft in feite nergens ingeschreven te staan, maar internationale belastingverdragen kunnen problemen geven als je langer dan twee jaar nergens geregistreerd staat. Twee jaar ‘sojourner’ zijn is toegestaan, daarna weten ze geen raad met je. Theoretisch kan je je dan een paar maanden ergens inschrijven en weer uitschrijven. Als je een land binnengaat, moet je altijd je adres opgeven. Geef je een adres op waar je niet officieel ingeschreven staat, dan pleeg je in feite een overtreding. Beter zou dan zijn om bijvoorbeeld het adres op te geven van het laatste hotel waar je hebt gelogeerd. Officieel is dat namelijk een tijdelijk adres, en dus een juridisch correct adres. Als je nergens staat ingeschreven kun je in Den Haag, bij een speciaal loket (voor zwervers en sojourners) je paspoort verlengen. Dat kost iets meer, maar gaat enorm snel. Ik heb het ooit gedaan en stond in 20 minuten weer buiten, met mijn nieuwe paspoort! Wist je trouwens dat de VN een vluchteling paspoort uitgeven? Het is internationaal erkend, maar je hebt helaas wel een visum nodig voor ieder land waar je heen wilt reizen. Wat dat betreft is een Nederlands, of in ieder geval Schengen paspoort een echte topper.

Ziektekosten

Ik heb al sinds 1978 kanker en ben al 18 keer geopereerd. Om in een ziekenhuis te worden opgenomen, heb je ook een adres nodig, anders krijgen ze administratieve problemen. Ik ben niet verzekerd en betaal gewoon cash of met creditcard in die ziekenhuizen, maar dan nog hebben ze een adres nodig. Wist je trouwens dat alle grote ziekenhuizen in de USA een speciale afdeling voor buitenlanders hebben en dat je gewoon met ze kunt onderhandelen over de prijs van een operatie? In Amerika krijg ik vaak 60 − 80% korting op de prijs die ze eerst noemen. Ze zijn al lang blij als een patiënt betaalt, dus na even nadenken gaan ze vaak akkoord met een tegenbod. Let op: als je denkt dat je reisverzekering alle kosten dekt: dat geldt alleen tijdens je REIS, en dan vaak ook nog met bepaalde maxima aan de duur van het verblijf etc. Check dus goed je polisvoorwaarden.

Eigen manager

Ik ‘manage’ mijn ziekte zo goed mogelijk om mijn leven zo lang mogelijk te rekken. Dat lukt to nu toe aardig. Veel mensen laten zich bij een behandeling leiden door hun lokatie. Welk ziekenhuis is het dichtst in de buurt? Of waar ben ik gewend naartoe te gaan? Of: wat is het beste ziekenhuis van de regio of van Nederland? Ik laat eerst goed uitzoeken wat er aan de hand is. Daarbij helpt mijn eigen medische achtergrond (ik was o.a. Tandarts) ook natuurlijk. Dan kijk ik waar ter wereld ik het beste behandeld kan worden. Welke arts of welk ziekenhuis is gespecialiseerd op dat gebied? Of als ik bestraald moet worden: welk ziekenhuis heeft apparatuur met de juiste frequentie? Als wereldburger bekijk je dat veel ruimer dan iemand met een vaste thuisbasis.

Geen verplichtingen

Ik heb geen familie en leef al vanaf mijn 12e op mezelf, dus dat is makkelijk. Niemand die me vertelt wat ik moet doen of waar ik rekening mee moet houden. Zo houd ik veel tijd over: ik hoef niet naar verjaardagen van allerlei tantes etc. Ik ben gewend mijn eigen leven te leiden en eigen verantwoordelijkheid te hebben. Via internet kan ik veel doen, maar soms moet je gewoon fysiek ergens aanwezig zijn. Ik probeer dat soort afspraken zoveel mogelijk te bundelen. Maar sommige dingen lukken echt niet meer. Zo deed ik voor BNR mee aan het economen forum. Wanner ik in Nederland was, probeerden we altijd een aantal afleveringen op te nemen, maar dat werd zo’n gedoe.

Facebook

Internet is ideaal. Ik gebruik Facebook om ideeën te ‘planten’ en uit te testen voor de artikelen die ik voor diverse magazines schrijf. Mijn 5000 a 6000 Facebook volgers reageren daar dan op en zo weet ik wat er leeft. Ik heb een brede interesse. Ik woon niet op 1 plek, ik beperk me niet tot 1 vak. Als voormalig tandarts voel ik me thuis in de medische wereld, ik heb een business en economie achtergrond (o.a. een MBA en het opzetten en verkopen van diverse bedrijven, waaronder One Hour Super Photo) en ben sinds een aantal jaren bestuurder van een stichting in Kernfysica! Omdat ik o.a. Via de social media vrijelijk mijn kritiek uit, ben ik niet overal graag gezien. Curaçao verklaarde me een aantal jaar geleden zelfs ‘persona non grata’.

Overal thuis

Ontheemd? Ik voel me thuis waar ik ben. In al mijn huizen liggen de spullen die ik nodig heb. Ik reis altijd zonder bagage. Ik neem alleen mijn laptop en ipad mee. En mijn medicijnen. Dat is trouwens nog wel eens lastig, want die zijn natuurlijk alleen op recept te verkrijgen en daar doen ze in verschillende landen nog wel eens moeilijk over. Maar ik vertel gewoon wat ik wil hebben en uiteindelijk wordt het altijd wel geregeld. Meer over Jacob Gelt Dekker

Garry Davis

Acteur Garry Davis (91) is de eerste officiële wereldburger. Al 65 jaar lapt hij de grenzen van de wereld aan zijn laars.

Oorlog als eye opener

Net toen hij aan het begin van de tweede wereldoorlog als acteur op doorbreken stond op Broadway, sneuvelde zijn broer. Garry besloot in dienst te gaan om de moordenaars van zijn broer een lesje te leren. Als bommenwerperpiloot verheugde hij zich om de oorlogsfabrieken van Hitler te vernietigen. In plaats daarvan kreeg hij opdracht om een stad vol burgers te bombarderen. Hij voelde zich enorm schuldig en was geschokt door de vernietiging, de menselijke ellende en de onzin van oorlog. Vanaf dat moment zette hij zich in voor een wereldwijd systeem dat oorlog overbodig zou maken.

Afstand van Amerikaanse nationaliteit

In 1948 deed hij in Parijs in het openbaar afstand van zijn Amerikaanse Staatsburgerschap en leverde zijn paspoort in bij de Amerikaanse Ambassade. “Ik had mezelf in eerste instantie als Amerikaan gezien; loyaal aan Amerikanen en niet als mens; loyaal aan de mensheid”. Vanaf dat moment draaide hij het om. Omdat hij acteur was, wist hij zijn acties onder de aandacht van de media en dus een groot publiek te brengen. Tijdens en vergadering van de UN interrumpeerde hij om een voorstel te doen voor een wereldregering om vrede te brengen. Tijdens een vredesdemonstratie met 20.000 deelnemers in Parijs hield Davis een gepassioneerd betoog voor de erkenning van wereldwijde mensenrechten. De volgende dag nam de UN unaniem het verdrag van de rechten van de mens aan.

Wereldregering

Met dat verdrag als basis, richtte Garry The World Government of World Citizens op, met de World Service Authority als administratieve uitvoerder. Hij kreeg steun van intellectuelen zoals Albert Einstein en beroemdheden als Eleonor Rooseveld. Hij maakte een Wereldpaspoort en reisde daarmee de wereld rond. De meeste landen erkenden het paspoort niet (Garry’s reactie: “Maar IK erken het!”) en hij werd gevangen gezet, toegang geweigerd, gedeporteerd, maar belandde af en toe ook op de thee bij staatshoofden.

Lees verder

In Nederland zat Garry 10 dagen vast, nadat Iran hem had uitgezet naar Duitsland, van waar hij vervolgens via Pakistan op Schiphol belandde. “Als je buiten het systeem staat, weet niemand wat ze met je aan moeten”. Garry’s advies? “Maak van elk bevel een vraag…”

Wereldpaspoort

Honderdduizenden dienden een aanvraag in voor een WereldPaspoort. Sommige Europeanen deden het om een ‘statement’ te maken. Voor veel vluchtelingen zonder officiële papieren was dit hun enige manier om verder te komen. Steeds meer landen begonnen de WereldPaspoorten te stempelen. Sinds de jaren 50 glipten duizenden mensen met hun Wereldpaspoort door de mazen van het systeem. De enige landen die het Wereldpaspoort officieel erkennen zijn: Ecuador, Tanzania, Mauritanië en Togo. Maar op een of ander moment is het gelukt met een WereldPaspoort bij 180 landen binnen te komen. Het principe is eigenlijk heel simpel. Artikel 13 van de universele verklaring van de rechten van de mens zegt: ‘Een ieder heeft het recht zich vrijelijk te verplaatsen en te vertoeven binnen de grenzen van elke staat. Een ieder heeft het recht welk land ook, met inbegrip van het zijne, ter verlaten en naar zijn land terug te keren.’ Achterin het WereldPaspoort staat deze tekst.

Kies je rol

Garry Davis is al 65 jaar lang een Wereldburger die zich inzet voor wereldvrede en andere slimme oplossingen, zoals de ‘climate-currency’. Hij zegt: we zijn allemaal acteurs, ook de politie en het leger. Uniforms zijn hun rekwisieten en ik gebruik het wereldpaspoort als rekwisiet. Belangrijk is dat je je rol goed kiest en anderen bewust maakt van die van hen. Zorg dat je de juiste mens speelt. “Echt verzet komt niet voor uit rancune, maar uit verontwaardiging. Gebruik die om een andere werkelijkheid te creëren en zet die tegenover de bestaande. Alleen zo kun je vernieuwen.”

Meer info over Garry

Bekijk een korte video. Een film over het leven van Garry is in de maak. Theatermaakster Marjolijn van Heemstra maakte als eerbetoon een voorstelling over Garry en zijn principes. Het autobiografische boek ‘My Country is the world’ van Garry Davis is een aanrader. Bestellen via http://www.worldservice.org/gov.html Daar kan je trouwens ook je World Passport aanvragen! Vrij Nederland publiceerde op 20 april 2013 een interview met de 91 jarige vredesstrijder Meer over Garry Davis

Boeken tip

My country is the world

De autobiografie van Garry Davis, de eerste zelf uitgeroepen wereldburger, leest als een avonturen roman. Beleef zijn reisavonturen met het allereerste WereldPaspoort…